Murat Ümit Hiçyılmaz

Tarih: 15.04.2024 16:23

ATİNA’NIN KÖYLERİNE OSMANLI’NIN DÜŞÜNDÜĞÜ TÜRKÇE ADLAR

1870’li yıllardan itibaren Osman Devleti’nin iç ve dış politikasında etkili olan zümrede elle tutulur bir Türkçülük hareketinin varlığı söz konusu olmuştur.

        Bu akım, yeni yüzyıla geçilmesi ile daha da sağlam bir zemine oturmuş ve devletin en önemli ideolojilerinden bir tanesi olmuştur.

       Bu akımın etkileri sosyal ve kültürel bir çok konuda belirleyici bir etkiye sahip olmuştur. Bunlardan en belirgin olanı, uygulanamadığından resmiyete geçememiş ve doğal olarak pek bilinmeyen bir uygulama olan eski köy adlarının net bir şekilde Türkçeleştirilmesi projesidir.
 

Şöyle ki 1916 yılında Dahiliye Nezareti (İçişleri Bakanlığı), ülkenin dört bir yanında bulunan köylerin, kasabaların, nahiyelerin, kazaların ve vilayetlerin adlarından amâl ve hissiyat-ı milliye’ye ters görülenlerin değiştirilmesi için mühim bir karara imza attı.
     
      Bu karar yöremizin tabi olduğu Trabzon Vilayeti’ne de yazılı olarak bildirildi. Bunun üzerine kasaba, mahalle ve köyler için yeni adların tespit edilmesi amacıyla vilayet Encümeni toplandı. Her yerleşim yerine, tutarlı bir şekilde yeni adlar tasarlandı. Bu çalışma yapılırken, Türkçe olduğu tespit edilen yer adlarına dokunulmadı. Bazılarına ise eski adlarına ses olarak benzeyen uygun Türkçe isimler düşünüldü. Diğer yerleşim yerlerine ise coğrafi ve kültürel olarak bilinen bir özellik ön planda tutularak uygun isimler belirlendi.
 

Bu şekilde hazırlanan listeler bir deftere yazılarak kabul ve tasdik edilmesi talebiyle Vilayet tarafından Dahiliye Nezareti’ne gönderildi. Üzerinde 20 Haziran 1916 tarihi bulunan defterde Atina kazasına “Soğuksu” adı uygun görülmüştü.

       O yıllarda Atina kazasına bağlı olan 42 mahalle ve köyün adı zikredilmişti. Bu adlardan altısı hiç değiştirilmemişti. Hazırlanan liste her ne kadar ilgili mercilere havale edilmiş olsa da, Osmanlı Devleti’nin I.Dünya Savaşı’na girmesi sebebiyle, bu kanun yürürlüğe girememiştir ve sadece taslak bir proje olarak arşivde kalmıştır.
 

İşte 1916 tarihinde Osmanlı Devleti’nin köylerimize koymayı düşündüğü Türkçe yeni yer adları;