Son zamanlarda Rize’de dikkat çekici bir değişim gözlemliyorum: kadınlar ve erkekler arasında sigara içme alışkanlığı hızla yaygınlaşıyor. Rize sahilinde, çarşıda, pazarda, alışveriş merkezlerinde ve umuma açık kapalı mekânlarda kadınların da erkekler kadar sigara içtiğine sıklıkla rastlamak mümkün hale geldi. Bu durumu bazıları insanların özgürlüğünü kısıtlamaya çalışmak olarak görebilir; "Bırak insanlar ne yaparsa yapsın!" diyebilirsiniz. Bu bakış açısına saygı duymakla birlikte, farklı bir perspektif sunmak istiyorum.
Geçtiğimiz Salı günü Rize sahilinde yürürken dikkatimi çeken bir sahne beni derin düşüncelere sevk etti. Otuz otuz beş yaşlarında bir anne ve baba, anne sol elinde üç dört yaşlarında bir kız çocuğunu tutarken sağ elinde sigara içiyordu. Baba ise sigarasını yakmaya hazırlanıyordu. Çocuk bir yandan annesine ve babasına bakıyor, bir yandan da çevresini gözlemliyordu. Burada mesele sigara içen bireylerin cinsiyeti değil, bu durumun toplumda yarattığı etkidir. Zira çocuklar gözlemleyerek öğrenirler.
Toplumumuzda kadın ve erkek çok önemli bir yere sahiptir. Kadın ve erkek birlikte, ailenin temelini oluşturur ve toplumun geleceğini şekillendirir. Her ikisi de toplumun mihenk taşı ve geleceğin kurucusudur.
Elbette bireylerin özgürlüklerine saygı duymak önemli; ancak özgürlük, toplumsal sorumluluklarla dengelenmelidir. Özellikle çocuklar üzerinde bıraktığımız izlenimler ve topluma yayılan davranış modelleri konusunda dikkatli olmalıyız. Rize sahilinde gördüğüm o anne, baba ve çocuğun anısı, bana toplum olarak sorumluluklarımızı hatırlatıyor. Sigara içen bir insanın eleştirilmesi değil, toplumun sağlığı ve geleceği için daha bilinçli ve sorumlu davranışlar sergilememiz gerektiği üzerinde durmalıyız.
İnsanlarımızı, kötü alışkanlıklardan uzak durmaları konusunda teşvik etmek ve bu konuda farkındalık yaratmak hepimizin görevi. Bireysel özgürlüklerimiz ile toplumsal sorumluluklarımız arasında denge kurarak, geleceğimizin teminatı olan çocuklarımıza daha sağlıklı ve bilinçli bir toplum bırakabiliriz.
Bu yazı, sadece bir gözlemin ötesinde, toplumun genelinde dikkat edilmesi gereken önemli bir meseleyi gündeme taşıma amacı taşımaktadır. Sigara kullanımının sağlık üzerindeki zararları yadsınamaz bir gerçektir ve özellikle çocuklar üzerinde yaratacağı olumsuz etkiler göz ardı edilmemelidir. Bu konuda hepimize düşen görev, daha sağlıklı bir toplum için farkındalık yaratmak ve pozitif örnekler olmaktır.
Aydın Mertayak