Tohumdan meyve oluşumuna kadar gelişen safhada bitkiyi uyaran ve verim artışı sağlayan maddelere GÜBRE denir.
GÜBRELEME NEDİR?
Bu bileşimlerin doğrudan bitkiye veya toprağa verilmesi işlemine ise gübreleme adı verilir.
Gübreler yapılarına göre işletme gübreleri ve ticari gübreler olarak iki sınıfa ayrılırlar :
İŞLETME GÜBRELERİ
İşletme gübrelerinin hayvan gübresi, yeşil gübre, kemik unu, kan tozu, boynuz ve tırnak tozu gibi çeşitleri vardır. Ancak işletme gübreleri içerisinde en çok, hayvan gübresi kullanılır.
AHIR GÜBRESİ NEDİR?
Ahır hayvanlarının ve katı dışkıları ile yataklıklarının artıklarından oluşan karışıma ahır gübresi denir. Hayvanlar yedikleri yemlerdeki besin maddelerinin
ancak % 45’inden yararlanabilirler, yemdeki bitki besin maddelerinin yarısından fazlası dışkı ile ahır gübresine geçer. Böylece ahır gübreleri içerdikleri
besin maddelerinden dolayı bitkiler için zengin bir besin maddesi deposudur.
FAYDALARI NELERDİR:
Ahır gübreleri bitkilerin gelişimi için gerekli besin maddelerini sağlar. Aynı zamanda toprağın yapısını tarıma uygun hale getirir. Toprağın fiziksel,
kimyasal ve biyolojik özelliklerini düzenler. Ahır gübresinin toprağa verilmesi sonucu toprağın su tutma kapasitesi artar, geçirgenliği olumlu yönde
etkilenir. Böylece ahır gübresi, suyun toprak yüzeyinden bağımsızca akmasına buharlaşmasına ve tarıma elverişli toprakları taşıyıp götürmesine
engel olur . Gübreleme ile toprağın tarlada tutulması erozyon tehlikesine karşı tedbir olarak düşünülmelidir. Ahır gübrelerinin uygulandığı topraklar
daha kolay tava gelir ve işlenmesi kolaylaşır. Ahır gübresindeki organik madde ve besin maddeleri kaybını önlemek için, gübre tarlaya verilir verilmez
pullukla toprak altına gömülmelidir. Aksi halde, gübre tarlada bekletilme süresine bağlı olarak değerinden çok şey kaybeder.
NE ZAMAN? NEKADAR? NASIL? kullanmalıyız.
Ahır gübresinin tarlaya verilmesi için en uygun mevsimler ilkbahar ve Sonbahardır. Kullanılacak ahır gübresi miktarı da genellikle dönüme 2- 4 tondur.
Ahır gübresi özellikle az yağış alan bölgelerde ve ağır bünyeli topraklarda Sonbahar mevsiminde uygulanır. Çok yağış alan bölgelerde ve kumlu
topraklarda ise ilkbahar aylarında gübreleme yapılır.
GÜBRELERİN VERİLME ŞEKLİ
Gübreler genellikle el veya makine ile toprağın üstüne serpilerek verilmekte ya da tohum veya bitkiden belirli uzaklıklarda olmak üzere çizgi
halindeki bir banda veya bitki etrafındaki ocağa verilmektedir.
GÜBRELERİN UYGULAMA ZAMANI
Gübrelerin mahsul artışına olan etkisini çoğaltmak için gübre uygulama zamanı
Bölgenin iklimine, Toprağın karakterine, Gübrelenecek bitkinin cinsine ve Verilecek gübrenin çeşidine göre ayarlanması gerekir.
Fosforlu ve Potaslı gübrelerin tamamı güzlük ve yazlık ekimlerde
EKİMDEN HEMEN ÖNCE veya EKİM SIRASINDA toprağa tohum derinliğine gömmek gerekir.
Azotlu gübreler toprakta çok hareketli gübreler oldukları için fazla yağışlarla ve sulama suyu ile yıkanarak; veya gaz halinde uçmak suretiyle
kayıplara uğrayabilirler. Bu gibi kayıpları önlemek ve bitkinin bu besin maddesine en fazla ihtiyacı olduğu zamanda onu toprakta hazır bulundurmak
için bazen bitki için gerekli azot miktarının hepsini bir defada ekim veya dikimde vermeyip bitkinin çeşitli büyüme devrelerinde olmak üzere birkaç
kısma bölünerek verilmelidir. Güzlük ekimler için yapılacak azotlu gübre uygulamalarında genellikle Amonyum sülfat veya üre gübrelerini ilkbahar
veya yazın yapılacak gübrelemelerde ise Amonyum nitrat gübresinin kullanılması tercih edilmelidir.
Şener VARLIK