Rize Eski Milletvekili Osman Kavrakoğlu

Kütüphanemde çalışırken elime Rize Eski Milletvekili Osman Kavrakoğlu’nun özel olarak hazırladığı ve yakınlarına sevdiklerine hediye ettiği “Hatıralarım” isimli kitabı geçti. Kitap beni bundan on dör yıl öncesine getirdi.

Acılarını yüreğimde hissettim

Rize tarihi çalışmalarım kapsamında Yassıada’da yargılanan Demokrat Parti’nin renkli ismi Fenerbahçe Eski Başkanı Osman Kavrakoğlu’nun eşi Zehra Kavrakoğlu’nu Kadıköy Bahariye’de ziyaret etmiş, 1960 Darbesi’nin acılarını derinden yaşamış bir insanı tanımanın şansını yakalamıştım. Zehra Hanım eşinin kitabını bana imzalayarak bana hediye etmişti. 2 Mayıs 1995 tarihinde aramızdan ayrılan Osman Kavrakoğlu ve 27 Mayıs 2010 tarihinde aramızdan ayrılan Zehra Kavrakoğlu’nu rahmetle anarken,  Osman Kavrakoğlu’nun renkli hayat hikayesini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Osman Kavrakoğlu Altıntepsi’de meşin yuvarlağın peşinde koştu.

Fabrikatör ağabeyi ona hep destek oldu

Osman Kavrakoğlu 1915 yılında Rize’de doğdu. Rize’nin eski tüccarlarından babası Hacı İbrahim Efendi’yi daha çocuk yaştayken kaybedince ağabeyi fabrikatör ve Rize’nin ilk futbolcularından Ali Kemal Kavrakoğlu tarafından İstanbul’a getirildi. 1935 yılında İstanbul Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul amatör küme takımlarından Altıntepsi’de bir süre futbol oynadı. Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra çeşitli il ve ilçelerde yargıçlık, savcı yardımcılıkları ve savcılık görevlerinde bulundu. 

Tarihi bir belge: Yassıadadan îmralıya sevk edilen idam mahkûmlarımıı yakasına takılan mahkûm tanıtma kartlarından biri. Kavrakoğlu tarafından muhafaza edilmiş ve ölümden kurtulan bütün mahkûmlara imzalatılarak ilginç bir belge elde edilmiştir. Yukarıdaki vesikada : Sayın Celâl Bayar ile Refik Koraltan, Baha Akşit, Nusret Kirişçioğlu, Bahadır Dülger, Emin Kalafat, Hamdi Sancar, Dr. Zeki Erataman, İbrahim Kirazoğlu ve Rüştü Erdelhun Paşa ile Agâh Erozari Beylerin imzalan okunmaktadır.

Herkes on gramlık yüzükle evlenir, ben üç kiloluk kelepçe ile evlendim

O yıllarda Osman Kavrakoğlu ile Liberal Demokrat Parti Eski Genel Başkanı Besim Tibuk’un babası Mehmet Tibukoğlu’nun yolları ilginç bir olayla kesişir. Besim Tibuk, o günleri şöyle anlatıyor:  “Babam genç yaşta bir davadan hapse girmiş. Bir gün vurulur, eşi dul kalır diye hapisten çıktıktan sonra kimse  ona kız vermeyince, annemi 14 yaşındayken kaçırmış ve bir daha hapse  atılmış! Büyük olaylar çıkmış, kıyamet kopmuş. Babam hep minnetle anardı; zamanın Müdde-i Umumi'si yani, savcısı Osman Kavrakoğlu babamı hapisten kurtarmak ve annemle evlendirmek için çok uğraşmış. Bir yandan annemin ailesi ile sulh görüşmeleri yapmış, bir yandan da annemin yaşını büyütmeye çalışmış. Sonunda evlenmişler. Allah rahmet eylesin, babam hep, 'Herkes on gramlık yüzükle evlenir, ben üç kiloluk kelepçe ile evlendim!' derdi.

Osman Kavrakoğlu ve eşi Zehra Hanım Siyasetle tanışma Demokrat Parti 1945’te Büyük millet Meclisi’nde belirmeğe başlayan muhalefetin ardından mecliste kuvvetli bir grup kurmayı başardı. Özellikle Toprak Kanunu’nun görüşülmesi sırasında, iktidarı şiddetle eleştiren muhalifler, Halk Partisi’nden çekilmeye karar verdiler ve istifa ettiler. Halk Partisi’nden istifa eden Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuat Köprülü aralarında anlaşarak 7 Ocak 1946'da Demokrat Parti adıyla yeni bir parti kurdular.

Başbakan Menderes Rize’de 1950. Soldan sağa: Başbakan Adan Menderes, Rize Milletvekilleri İzzet Akçal, Mehmet Mete ve Osman Kavrakoğlu ile Rize Valisi Nazım Üner.

Demokrat Partinin Rize’de kuruluşunu gerçekleşridi

Bu yıllarda Celal Bayar ve Fuat Köprülü ile tanışan Kavrakoğlu, Demokrat Parti’nin Rize’de teşkilatlanması görevini üstlendi. 14 Mayıs 1950’de yapılan seçimlere kendisi ile birlikte Türk futbolunun büyük yıldızı Zeki Rıza Sporel’in de Rize’den milletvekili adayı olmasını sağlayan Kavrakoğlu, Rize’de yapılan bir mitingde Zeki Rıza Sporel’i  Rizelilere şöyle tanıtır: “Habu görduğunuz adam var ya ha buradan topa bi vursa topi İstanbul’a atar.” Fenerbahçe Yönetim Kurulu seçimlere üç üye gönderir. Yedi kişilik yönetim kurulundan Zeki Rıza Sporel ile Osman Kavrakoğlu Rize, Firuzan Tekil de İstanbul Milletvekili olarak meclise girer.

Kavrakoğlu çoştu yine: Osman Kavrakoğlu Rize’de yapılan bir mitingde halka hitap ederken... Mikrofonu Şaban Çoruh tutuyor.

Fenerbahçe Kulübü  Başkanı : Rizeli Osman Kavrakoğlu

1950 seçimlerinden sonra bir Fenerbahçeli olarak Şükrü Saracoğlu’nu ziyaret ettiğinde ve kulüp başkanlığı için onun düşüncesini almak istediğinde, Saraçoğlu nezaketi elden bırakmamış, 'Beni hatırlamanız yeter. Artık siz başkan olun Osman Bey' diyerek, yeni iktidar dönemini Fenerbahçe adına da 'tescil' etmişti. Saraçoğlu’nun desteğini de arkasına alan Osman Kavrakoğlu  yapılan kongrede Fenerbahçe Kulübü  Başkanlığına seçilir. Kavrakoğlu bu görevi (1950-1951) - (1952-1953) - (1954-1955) yılları arasında üç dönem yapar.  Osman Kavrakoğlu  10 yıl süre ile TBMM’de Rize Milletvekili olarak yer alır. Mecliste yaptığı cıkışları, nükteleri ve Başbakan Menderes’e olan yakınlığıyla tanınır.

Kelepçeli Milletvekili: Yassıada’da yargılanan Demokrat Parti’li Osman Kavrakoğlu, Kayseri Cezaevi’ne elleri kelepçelenerek getirildi.

Yassıada’da yargılandı,

27 Mayıs 1960 sabahı  başkanlığını Orgeneral Cemal Gürsel'in yaptığı ve Milli Birlik Komitesi (MBK) adı altında toplanan bir subay grubu, Türk Silahlı Kuvvetleri adına ülkenin yönetimine el koyuyordu.O sırada Kavrakoğlu, Demokrat Parti Haysiyet Divanı Başkanlığı görevinde bulunuyordu.  Demokrat Parti yöneticileri yargılanmaya başlamıştı. Osman Kavrakoğlu önce ölüm cezasına çarptırılmış, ardından cezası 15 Eylül 1961 gün ve 75 numaralı kararla müebbet ağır hapse çevrilmiştir.1965 yılında aftan yararlanarak serbest kalan Kavrakoğlu, ömrünüm son yıllarında Armatörler Birliği Hukuk Müşavirliği görevini yürütüyordu.  1989 yılında Rize Vakfının kuruluşunda büyük katkıları olmuştu. Eşi Zehra Hanım, oğlu Nihat ve kızı Zeynep’le örnek bir aile yaşantısı olan Kavrakoğlu, 02 Mayıs 1995 tarihinde aramızdan ayrıldı.

Başbakan Menderes arkasında iki Rizeli mebus: Ahmet Tevfik İleri ve Osman Kavrakoğlu

Fatih Sultan KAR / İSTANBUL

Osman Kavrakoğlu (1915, Rize - 2 Mayıs 1995), Türk siyasetçi ve futbol yöneticisi.

Babası Hacı İbrahim Efendi’yi daha çocuk yaştayken kaybetti. Abisi olan Rize’nin ilk futbolcularından Ali Kemal Kavrakoğlu tarafından İstanbul’a getirildi. 1935 yılında İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu. Amatör küme takımlarından Altın Tepsi’de futbol oynadı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Çeşitli il ve ilçelerde yargıçlık, savcı yardımcılıkları ve savcılık görevlerinde bulundu.

Demokrat Parti'ye girdi. Partinin Rize’de teşkilatlanmasını üstlendi. 14 Mayıs 1950’de yapılan seçimlere kendisi ile birlikte Zeki Rıza Sporel’in de Rize’den milletvekili adayı olmasını sağladı. 1950-1960 yılları arasında, TBMM’de IX., X. ve XI dönem Rize Milletvekili olarak yer aldı. Yassıada Yargılamalarında önce ölüm cezasına çarptırıldı, ardından cezası 15 Eylül 1961'de müebbet ağır hapse çevrilmiştir. 1965 yılında aftan yararlanarak serbest kaldı. Ömrünün son yıllarında Armatörler Birliği Hukuk Müşavirliği görevini yürüttü.

Şükrü Saracoğlu’nun desteğini de arkasına alarak yapılan kongrede Fenerbahçe Spor Kulübü başkanlığına seçildi. Bu görevi (1950-1951)-(1952-1953)-(1954-1955) yılları arasında yaptı.

Başkanlığı döneminde Fenerbahçe 1952-53 İstanbul şampiyonluğunu kazandı. Ayrıca basketbol takımı 1954'te Galatasaray'ı yenerek iddialı konuma geldi ve 1954 Türkiye ikinciliğinden sonra tarihinde ilk kez 1954-55 İstanbul şampiyonluğuna ulaştı. Yeni kurulan bayan basketbol takımı 1955'te İstanbul şampiyonu olurken, genç ve yıldız takımlar ilk İstanbul şampiyonluklarını kazandılar. 1953 yılında voleybol takımı 7 yılı aradan sonra, boks takımı 1955'te 8 yıl aradan sonra tekrar kuruldu. 1951'de kürek takımı Taksimli sporcuların katılmasıyla güçlendi ve tarihindeki ilk Türkiye şampiyonluğunu kazandı. 1952'de yelken takımı Denizcilik Bankası'nın tekne hibeleriyle güçlendi. Atletizm takımı 1952'de tarihindeki ilk Türkiye şampiyonluğunu yaşadıktan sonra, 1953 ve 1954'te bu başarıyı tekrarladı. Masa tenisi takımı da rakipsiz birinciliklerini sürdürdüğü gibi, bu sporun güçlenmesi için diğer takımlara da sporcu takviyesi yapar hale geldi. 1951'de kurulan yüzme takımı İstanbul ve Türkiye şampiyonalarında rekorlara imza atarken, kule ve tramplen atlamada da önemli başarılar kazanıldı. Ayrıca kısa süreliğine bir de sutopu takımı kuruldu. 1951'de Fenerbahçe güreş branşında da faaliyete geçti ve İstanbul Şampiyonası'nda bir altın madalya kazandı.

Osman Kavrakoğlu'nun Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunan kabri

Fenerbahçe Yüksek Divan Kurulu üyesi olarak sarı-lacivertli kulübe hizmetini sürdüren Kavrakoğlu, uzun süredir tedavi gördüğü kalp rahatsızlığı nedeniyle 2 Mayıs 1995'te İstanbul'da öldü.^[1] Evli ve iki çocuk babasıdır.^[2]