ACUR YETİŞTİRİCİLİĞİ
Halk arasında yılan kavunu olarak da adlandırılır. Anadolu, İran, Afganistan ve Güney Batı Asya anavatanı olarak kabul edilmektedir.
Acur (Cucumis melo var. flexuosus), kabakgillerden, kabuğu çizgili ve nadiren tüylü, bir hıyar çeşidi gibi görünse de gerçekte bir kavun varyetesidir.
Bu bitkinin meyveleri bazen düz, bazen yay gibi bükülerek 1 metreye kadar uzayabilir. Kabuğu beyazımsı yeşil renkte, üzeri hafif tüylü ve uzunlamasına çizgilidir.
Acur Bitkisinin İklim İstekleri
Işık ve sıcaklıktan hoşlanan bir bitkidir. Acur tohumlarının çimlenebilmesi için minimum toprak sıcaklığı 15 °C olmalıdır. Optimum çimlenme ısısı 25 – 30 °C’dir. Bitki için ideal gelişme sıcaklığı ise 20 – 30 °C aralığıdır. Gece – gündüz sıcaklık farklarının yüksek oluşu, bitki gelişimini olumsuz etkiler.
Yüksek nemi sevmez, yetiştiricilik için ideal nem oranı % 60 – 70’tir. Yüksek nemde fungal ve bakteriyel hastalıkların oluşumu hızlanır. Ayrıca yaprak oluşumu hızlanır, bitki meyveye geç durur.
Acur Bitkisinin Toprak İstekleri
Organik maddece zengin, derin yapılı, su tutma kapasitesi iyi olan, tınlı ve havalanabilir toprakları sever. Topraktaki tuzluluk düşük olmalıdır. pH aralığı 6 – 7.5 olan, hafif asidik toprakları tercih eder.
Tarla Hazırlığı
Sonbaharın ilk yağışları ile beraber toprak hazırlık işlemlerine başlanmalıdır. Bu yağışların tava gelmiş toprağa derin sürüm uygulaması yapılmalıdır. Sonbahar yağmurlarının geç yağması durumunda yağışlar olmasa bile derin sürüm yapılmalıdır. Derin sürümden sonra arazideki keseklerin parçalanması için diskaro ile sürülerek arazi ekim veya dikime hazır edilmelidir.
Ekim – Dikim
Tohumlar direk tarlaya ekilebildiği gibi, fide yetiştirmek için torf – perlit karışımı doldurulmuş viyollere de tohum ekimi yapılabilir.
Direk tohum ekiminde, dekar başına 150 – 200 gram tohum atılır. Ekim – dikim mesafesi kuru şartlarda 0.5 x 1.5 metre, sulu arazilerde ise 1 x 3 metre olmalıdır. Bu durumda susuz şartlarda dekar başına düşen bitki sayısı 500 – 700 arasında değişirken, sulanabilir arazilerde 800 – 1250 bitki yetiştirilebilir.
Ocak usulü ekim yapıldığı taktirde, bitkiler 1 – 2 yapraklı olunca, her ocakta en iyi gelişim gösteren 1 veya 2 bitki bırakılır, diğerleri sökülmeden tepelerinden kesilir.
Sulama
Bitkinin çiçeklenme ve ilk meyve verme dönemine kadar su ihtiyacı oldukça fazladır. İdeal sulama yöntemi, damlama sulamadır. Kuru şartlarda da acur yetiştiriciliği yapmak mümkün olsa da verim oldukça düşer.
Gübreleme
Gübrelemeye karar vermeden önce mutlaka toprak analizi yapılmalı, analiz sonuçlarına göre bir gübreleme programı hazırlanmalıdır. Genel olarak dekar başına 4 – 5 ton çiftlik gübresi verilebilir.
Damlama sulamayla beraber gübreleme yapılıyorsa (fertigasyon), gübreler haftalık olarak verilmelidir.
Acur Hasadı
Hasat için meyvelerin, çeşide uygun büyüklüğe ulaşmaları ve rengi almaları beklenir. Hasat, acurlar sertleşmeden yapılmalıdır. Hasat olgunluğuna gelen meyvelerin üzeri tüylüdür. Hasadın gecikmesi halinde bu tüyler kaybolur ve meyve eti sertleşir, çekirdek evi boşalır ve çekirdeklerin renkleri değişir. İlerleyen dönemlerde kavun kokusu hissedilir.
Hasat işlemi sabah erken ya da akşam saatlerinde, meyvelerin sapları makas veya bıçak yardımıyla kesilerek yapılır.
Ortalama verim, çeşit özelliği, iklim ve bakım şartlarına göre değişmekle beraber dekara 1.5 – 2 ton civarındadır. Sofralık ya da turşuluk yetiştiricilik da verime etkilidir. Tohumluk üretimde dekara 15 – 20 kg tohumluk alınabilir.
Acur genellikle depolanmadan, taze olarak değerlendirilir. Buzdolabında 1 hafta kadar tazeliğini korur.